การสร้างอนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ ผู้ตั้งเมืองภูเก็จ

วันที่ 7 พฤศจิกายน 2562 เวลา 13.30 น. ณ ห้องประชุมชั้น 3 สำนักงานเทศบาลนครภูเก็ต ได้แถลงข่าว การสร้างอนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ ผู้ตั้งเมืองภูเก็จ โดยมี นายธัญญวัฒน์ ชาญพินิจ รองผู้ว่าราชการจังหวัดภูเก็ต พร้อมด้วย นางสาวสมใจ สุวรรณศุภพนา นายกเทศมนตรีนครภูเก็ต, อาจารย์สันติ พิเชฐชัยกุล ประติมากร นายนาวี ถิ่นสาคู คณะกรรมการวัดวิชิตสังฆาราม (วัดควน) รวมถึงองค์กรจากภาครัฐและเอกชน สื่อมวลชนแขนงต่างๆ

พระยาวิชิตสงคราม รามฤทธิเดช โลหเกษตรารักษ์ พิทักษสยาม รัฐสีมา มาตยานุชิต พิพิธภักดี พิริยพาหะ จางวาง (วิเศษ) (ทัต รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) หรือ พระยาภูเก็จโลหเกษตรารักษ์ (ทัต) เป็นบรรพบุรุษของตระกูลรัตนดิลก ณ ภูเก็ต และเป็นเจ้าเมืองภูเก็จสามรัชกาล คือ ตั้งแต่ปลายรัชกาลที่ 3 ต่อเนื่องถึงรัชกาลที่ 4 และ ต้นรัชกาลที่ 5 (ปีพ.ศ. 2392-2412) เป็นบุตรของพระภูเก็จ (แก้ว) เจ้าเมืองภูเก็จในสมัยรัชกาลที่ 3 กับ อำแดงแจ่ม ธิดาพระยาตะกั่วทุ่ง (ถิ่น) เป็นหลานปู่พระยาถลาง หรือ พระยาณรงค์เรืองฤทธิ์ประสิทธิสงคราม (เจิม) เจ้าเมืองถลาง (พ.ศ. 2354 – พ.ศ.2380)

เมื่อบิดาถึงแก่อนิจกรรมในปี พ.ศ. 2392 ปลายสมัยรัชกาล 3 หลวงพิทักษ์ทวีป (ทัต) ได้รับการเลื่อนยศขึ้นเป็นพระภูเก็จ (ทัต) เจ้าเมืองภูเก็จ แทนบิดา พระยาวิชิตสงครามฯ เป็นเจ้าเมืองที่มีความสามารถสูง ได้ตั้งเมืองภูเก็จใหม่ขึ้นในบริเวณรอบอ่าวทุ่งคา(ตัวเมืองภูเก็ตปัจจุบัน) ซึ่งเป็นบริเวณที่อุดมไปด้วยแหล่งแร่ดีบุก มีการประกอบกิจการเหมืองแร่และการค้าในเมืองภูเก็จที่เจริญเติบโตไปพร้อมกับการสร้างเมืองภูเก็จ โดยท่านได้ชักชวนให้กรรมกรชาวจีน พ่อค้าชาวจีนทั้งที่มาจากเมืองจีนและจากกรุงเทพฯมาทำเหมืองแร่ดีบุก ทำให้ตัวเมืองภูเก็จสมัยนั้นมีความเจริญก้าวหน้าทันสมัยเติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว มีการค้าขายกับต่างประเทศและมีเงินภาษีส่งเข้าส่วนกลางเป็นจำนวนมาก จนเจ้าเมืองภูเก็จได้รับศักดินา 10,000 ไร่ โดยเฉพาะที่ดินบริเวณเชิงเขาโต๊ะแซะ ซึ่งปัจจุบันนี้ส่วนหนึ่งได้ใช้เป็นสถานที่สร้างศาลากลางจังหวัดภูเก็ต ศาลจังหวัดภูเก็ต สถานที่ราชการต่างๆรวมทั้งเป็นที่ตั้งของวัดวิชิตสังฆาราม(วัดควน) พระยาวิชิตสงครามฯ (ทัต รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) ถึงแก่อนิจกรรม เมื่อ พ.ศ. 2421 ศิริรวมอายุ 54 ปี

อนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ

การจัดสร้างอนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ (ทัต รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) เป็นความร่วมมือของจังหวัดภูเก็ต เทศบาลนครภูเก็ต วัดวิชิตสังฆาราม และประชาชนชาวภูเก็ตทุกภาคส่วน เพื่อเชิดชู ระลึกถึงคุณงามความดีและเผยแพร่เกียรติคุณของผู้ตั้งเมืองภูเก็ตเมื่อ ๑๗๐ ปีที่แล้ว

อนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ (ทัต รัตนดิลก ณ ภูเก็ต) จะเป็นสถานที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดภูเก็ต ที่กระตุ้นเตือนให้ลูกหลานชาวภูเก็ตและประชาชนทั่วไป ได้ตระหนักถึงประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นในอดีตที่ผ่านมา อีกทั้งจะเป็นสถานที่สำหรับศึกษาหาความรู้ทางประวัติศาสตร์ภูเก็ตที่สำคัญอีกแห่งหนึ่ง

ประติมากรผู้ปั้นรูปจำลองพระยาวิชิตสงครามฯ คือ อาจารย์สันติ พิเชฐชัยกุล ซึ่งเป็นประติมากรไทยที่มีผลงานเป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ

ผลงานชิ้นเอกของอาจารย์สันติที่ผ่านสายตาคนไทย คือ งานประติมากรรมพระรูปเหมือน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงแย้มพระสรวล ซึ่งได้เริ่มต้นงานปั้นในสถานที่ที่พระองค์ท่าน ทรงเสด็จพระราชสมภพ ณ โรงพยาบาลเมาท์ออเบิร์น เคมบริดจ์, รัฐแมสซาชูเซตส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา

อาจารย์สันติ มีความตั้งใจแน่วแน่ที่จะมาสร้างผลงานประติมากรรมเหมือนจริงพระยาวิชิตสงครามฯ ให้กับชาวภูเก็ต

ที่ตั้งอนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ

อนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ จะประดิษฐานอยู่บริเวณมุมหน้าวัดวิชิตสังฆาราม (วัดควน) ระหว่างถนนนริศรกับถนนเทศา ซึ่งเป็นวัดที่ท่านได้สร้างขึ้นมาพร้อมกับการตั้งเมืองภูเก็ต

รายละเอียดอนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ

วัสดุ : ซิลิคอนบร็อนซ์ (สำริด)

ขนาดรูปหล่อ : สูง ๒.๕๕ เมตร กว้าง ๑.๙๙ เมตร ลึก ๑.๙๙ เมตร

ขนาดฐานอนุสาวรีย์ : สูง ๑.๘๐ เมตร กว้าง ๒.๓๐ เมตร ลึก ๒.๓๐ เมตร

โรงหล่อ : สมบุญไฟน์อาร์ท อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา

พื้นที่ลานบริเวณอนุสาวรีย์ : ๑๖๔ ตรม.

งบประมาณในการจัดสร้างอนุสาวรีย์พระยาวิชิตสงครามฯ

งบประมาณในการจัดสร้างอนุสาวรีย์ฯทั้งหมดประมาณ 8.7 ล้านบาท (แปดล้านเจ็ดแสนบาทถ้วน) โดยแบ่งเป็น งานประติมากรรม ๗.๕ ล้านบาท (เจ็ดล้านห้าแสนบาทถ้วน) และงานสร้างฐานลานบริเวณอนุสาวรีย์ประมาณ ๑.๒ ล้านบาท (หนึ่งล้านสองแสนบาท)

โดยมีกำหนดการในการดำเนินงาน ดังนี้

* การวางศิลาฤกษ์ฐานอนุสาวรีย์ฯ โดยมีท่านเจ้าคณะจังหวัดภูเก็ต เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ และผู้ว่าราชการจังหวัดภูเก็ต เป็นประธานฝ่ายฆราวาส ในวันศุกร์ ที่ ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๒ เวลา ๐๙.๐๙ น.

* การประดิษฐานรูปหล่อสำริดพระยาวิชิตสงครามฯ โดยมีท่านเจ้าคณะจังหวัดภูเก็ต เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ และผู้ว่าราชการจังหวัดภูเก็ต เป็นประธานฝ่ายฆราวาส ในวันศุกร์ ที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๓ เวลา ๐๙.๐๙ น.

งานครั้งนี้เกิดจากหลายๆภาคส่วนร่วมใจ โดยเฉพาะท่าน สมชาย กรรมการวัด และเทศบาลนครภูเก็ต ได้ให้ผู้ว่าเป็นประธาน ไปจนถึงขั้นตอนสุดท้ายคือสมโภชสำเร็จยิ่งใหญ่ให้สมเกียรติของ จ.ภูเก็ต ความสำคัญคือชาวภูเก็ตต้องระลึกถึงท่านว่าเคยทำอะไรมา รักความน่ารักของคนที่นี่ เราได้ทำมา 4 ปีแล้ว เงินบริจาคจากกฐิน พี่น้องภูเก็ตทุกคนที่มีส่วมร่งมการสร้างอนุเสาวรีย์